De operatiekamer anno 1822

20130223-150213.jpg
De foto hierboven geeft een kijkje in een van de weinige historische operatiekamers of operatietheaters die intact is gebleven. Dit operatietheater bevindt zich op de zolder van een oude kerk in Londen en werd circa 1822 gebruikt door chirurgen en studenten van St. Thomas’s Hospital. Het is nu een museum.

20130223-153615.jpg
In die tijd bestond een groot deel van de operaties uit amputaties. Een bekwaam chirurg kon in een minuut een been amputeren. Let wel: zonder anesthesie! De patiënt annex ongelukkige was hooguit ‘gesedeerd’ met een flinke dosis alcohol (brandewijn of whisky) of laudanum (een opiaat) en raakte vaak tijdens de procedure buiten bewustzijn. Een zegen, want amputatie zonder verdoving is naar onze begrippen een heuse marteling.
Het begrip bacteriën kende men toen nog niet. Als je geluk had – en je dokter had enige ervaring in wondbehandeling – werd de wond ‘geblust’ met alcohol alvorens te deze te hechten. Vervolgens was het hopen dat er geen infectie optrad, in die tijd zonder antibiotica vaak dodelijk.

20130223-150838.jpg
Er keken vaak tientallen studenten toe tijdens de procedure. Niet alleen artsen in spe, maar ook apothekers (in opleiding) en zelfs geïnteresseerde leken (tegen betaling). Er staat beschreven dat vrouwen met een blinddoek de operatiekamer in werden gebracht, zodat ze het vaak massaal aanwezige publiek niet zouden zien en zich niet zouden bedenken. Carré is er niets bij!

20130223-153422.jpg
Het bakje met zand onder de tafel – duidelijk zichtbaar – is bedoeld om het bloed op te vangen.

We mopperen wel vaak over de zorg in Nederland, maar het is soms goed om even stil te staan bij hoe het onze voorouders verging!