Snoezelen is een begrip in de zorgverlening voor mensen met dementie. Snoezelen is een neologisme, een samentrekking van de woorden snufffelen en doezelen.
Snuffelen: staat voor primaire activering. Vooral gericht op basale zintuigelijke waarnemingen als beleving van licht, geluid, geur, smaak en alles wat voelbaar is. Een eerder actief gebeuren met verkennend karakter. Het trefwoord is verwondering.
Doezelen: staat voor overgave aan een warm en behaaglijk gevoel van rust, ontspannen zijn. Een meer passief gebeuren vergelijkbaar met nestwarmte of geborgenheid in de moederschoot. Het trefwoord is veiligheid.
Snoezelen is primair gericht op het leggen van contact met ernstig demente oude mensen, het creëren van een veilig leefklimaat, en het teweegbrengen van gevoelens van eigenwaarde, ontspanning en rust bij ouderen. Evenals bij de validerende benadering staat bij snoezelen de innerlijke leefwereld van ernstig dementerende oude mensen centraal, waarbij zij niet gecorrigeerd worden. Met andere woorden: deze mensen mogen dement zijn, en worden in hun waarde gelaten. Het karakteristieke van snoezelen is dat er een specifiek appel wordt gedaan op zintuiglijke waarnemingen: mensen worden via het selectief prikkelen van zintuigen in de gelegenheid gesteld hun emoties en gevoelens (in het bijzonder gevoelens van genegenheid en tederheid) te uiten. Het uiteindelijke doel van snoezelen is het optimaliseren van gevoelens van algemeen welbevinden van iedere individuele oudere.
Snoezelen kan zowel individueel als groepsgewijs aangeboden worden. Bij de individuele benadering vindt snoezelen als onderdeel van een andere activiteit plaats. Als een oudere bijvoorbeeld dagelijks verzorgd wordt dan kan een snoezenactiviteit ingebouwd worden door hem / haar te laten ruiken aan de zeep en andere lekkere geuren aan te bieden. Door mee te gaan in de beleving van de oudere ontstaat er een band en een wederzijds vertrouwen.
Bij de groepsbenadering wordt met name snoezelen als doelgerichte activiteit toegepast. Deze primaire vorm van snoezelen vindt plaats in een snoezelruimte. De snoezelruimte kenmerkt zich door een rustige, gedempte atmosfeer, die wordt bereikt met lichteffecten, kleuren en zachte muziek. In deze ruimte zijn materialen aanwezig die zintuigprikkeling stimuleren. Dit houdt in dat een uitdrukkelijk beroep gedaan wordt op het ruiken, proeven, kijken, voelen en horen. Om te ruiken zijn er parfums, bloemen, wierook, fruit etc aanwezig. Om te proeven zijn er koekjes, verschillende soorten drankjes en snoepgoed. Om te kijken zijn er lampen die verschillende lichteffecten kunnen geven, er zijn spiegels en andere glinsterende en gekleurde voorwerpen. Om te voelen zijn er voelkussens, knuffels, poppen, sop, zand, scheerschuim etc. aanwezig. Om te horen is er een geluidsinstallatie aanwezig waarmee allerlei muziek afgedraaid kan worden.
Voor iedere individuele bewoner is het van belang een activiteitenplan te maken waarin duidelijk aangegeven wordt op welke manier, met welk materiaal en hoe lang de activiteit wordt uitgevoerd.
Bron: www.dementia.nl
Terug naar: Omgaan met Dementie